Nông dân Đắk Lắk và nỗi lo sâu bệnh của cây sầu riêng

Trong mùa thu hoạch, người trồng sầu riêng đang phải đối diện với vấn đề nghiêm trọng: quả sầu riêng bị nhiễm nấm bệnh, thối quả và thậm chí cây bị chết. Tình hình này đã gây thiệt hại đáng kể cho nhiều hộ gia đình nông dân.

Một trong những ví dụ là gia đình ông Hà Văn Thuấn ở thị trấn Ea Drăng, huyện Ea H’leo, với một hecta sầu riêng đang chuẩn bị thu hoạch vào năm thứ 3. Ông Thuấn cho biết trong những năm trước, vườn sầu riêng của ông không bị sâu bệnh hại và đạt năng suất gần 20 tấn quả nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi. Tuy nhiên, năm nay, do mưa liên tục từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8, vườn sầu riêng của ông đã bị nấm bệnh tấn công và dẫn đến thối quả hàng loạt. Ông đã thực hiện các biện pháp như phun thuốc và bón phân đúng cách, nhưng nấm bệnh vẫn tiếp tục phát triển. Thậm chí, những quả sầu riêng to 2-4 kg đang trong giai đoạn đóng cơm phải bị cắt bỏ và chôn lấp xa vườn để ngăn tình trạng lây lan. Ông tiết lộ: “Mới phát hiện nấm bệnh mà đã mất gần 3 tấn quả.”

Gia đình ông Trịnh Văn Thanh cũng đang gặp khó khăn tương tự tại thôn Ea Chăm, xã Ea Tân, huyện Krông Năng. Họ đang cố gắng cứu vãn 2 hecta sầu riêng chuẩn bị đến kỳ cắt trái. Mặc dù năm nay có năng suất dự kiến khoảng 40 tấn quả và giá bán cao, họ vẫn phải đối mặt với tình trạng cắt bỏ khoảng 1/3 số lượng quả do nhiễm nấm bệnh.

Tình hình cũng không khá hơn đối với những thương lái. Anh Lương Văn Hiệp, người đã mua toàn bộ vườn sầu riêng để tự chăm sóc, cũng đang phải đối mặt với vấn đề nấm bệnh. Anh chia sẻ rằng nấm bệnh này lây lan rất nhanh và khi không xử lý kịp thời, có thể lan sang toàn bộ vườn. Anh hiện đang tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia ở miền Tây để cứu vãn những vườn sầu riêng mà anh đã mua trước đó.

Để phòng ngừa tình trạng nấm bệnh này, các chuyên gia trong ngành nông nghiệp huyện Krông Năng đã khuyến nghị nông dân không nên phá bỏ diện tích cà phê để chuyển sang trồng sầu riêng. Họ cũng đề xuất sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật đúng cách để cây trồng phát triển tốt, nâng cao sức đề kháng và tạo ra năng suất cao và chất lượng đảm bảo.

Vùng huyện Krông Năng hiện đang có diện tích 5.700 ha trồng sầu riêng, trong đó có hơn 2.000 ha được kinh doanh. Trong những năm trước, tình trạng sâu bệnh gây hại cho cây sầu riêng không được coi là đáng kể. Tuy nhiên, trong năm nay, sự lan truyền mạnh mẽ của nấm bệnh Phytophthora và xuất hiện sớm hơn đã gây ra thiệt hại lớn cho cộng đồng nông dân. Dữ liệu thống kê hiện chưa đầy đủ, nhưng đã xác nhận các vườn sầu riêng trong huyện đã mất từ 20-30% do nấm bệnh. Dự kiến tình hình nấm bệnh sẽ tiếp tục gia tăng nếu thời tiết tiếp tục có nhiều mưa trong thời gian sắp tới.

Để đối phó với nấm Phytophthora cũng như những sâu bệnh hại khác, ông Cao Văn Hà, chuyên viên Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật của huyện Krông Năng, đã đưa ra những lời khuyên cụ thể: Trong vườn sầu riêng, người dân nên dọn dẹp cỏ và lá khô ở gốc cây để giữ cho đất thông thoáng, tránh tình trạng ngập úng kéo dài; cân đối việc cung cấp dinh dưỡng cho cây, hạn chế việc sử dụng phân bón hóa học và tăng cường sử dụng phân hữu cơ; thực hiện việc phun thuốc phòng trừ nấm bệnh định kỳ; thực hiện việc quét vôi hoặc sử dụng dung dịch Bordeaux 1% quanh gốc cây vào đầu và cuối mùa mưa để hạn chế sự tấn công của nấm từ gốc lên thân.

Đối với những quả bị nhiễm nấm, việc duy nhất là cắt bỏ để ngăn sự lây lan. Đối với các thân cây và cành có vết bệnh thâm đen và chảy nhựa, người dân nên sử dụng dao để cạo bỏ phần mô bị tổn thương, sau đó bôi thuốc chứa hoạt chất Mancozeb, Agrifos, Metalaxyl với tỷ lệ 1%. Việc bôi thuốc nên thực hiện trong thời gian nắng. Ngoài ra, người dân cũng nên sử dụng các loại thuốc đặc trị nấm Phytophthora với nồng độ theo hướng dẫn.