Vạch trần trò làm giả phân bón, kém chất lượng

Bởi vì sự thiếu kiến thức để phân định giữa sản phẩm thật và sản phẩm giả, người nông dân có thể mua phân bón giả, chất lượng kém, dẫn đến thiệt hại tài chính và ảnh hưởng xấu đến mùa màng.

Hậu quả của việc lưu thông phân bón giả, kém chất lượng trên thị trường đối với ngành nông nghiệp là vô cùng lớn. Nó gây ra nhiều tác động tiêu cực và kéo dài đối với môi trường đất, nước và không khí. Trên toàn quốc, hàng năm có hàng nghìn cơ sở phân phối phân bón giả, nhái và kém chất lượng bị phát hiện và xử lý. Tuy nhiên, dưới áp lực lợi nhuận lớn, tình trạng này vẫn diễn ra với các hành vi và chiêu trò phức tạp. Điều này đặc biệt ảnh hưởng tiêu cực đến những người nông dân.

Tổng cục Quản lý thị trường cho biết rằng, trong 6 tháng đầu năm 2023, Lực lượng Quản lý thị trường đã tiến hành kiểm tra tổng cộng 1.765 trường hợp. Trong số này, có 932 trường hợp bị xử lý và áp phạt vi phạm hành chính tổng cộng gần 9,8 tỷ đồng. Trị giá hàng hóa vi phạm là khoảng 5,7 tỷ đồng. Thống kê từ Tổng cục Quản lý thị trường cho thấy vi phạm chủ yếu diễn ra ở các tỉnh và thành phố như Tiền Giang, Kiên Giang, Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang, Bắc Giang, Đồng Tháp, Gia Lai, Sóc Trăng, Long An…

Thân Đức Công, Cục trưởng Cục Nghiệp vụ của Tổng cục Quản lý thị trường, chia sẻ về tình trạng phân bón giả và kém chất lượng trong thời gian gần đây. Ông cho biết rằng, trong những năm qua, đã có sự cải thiện trong việc áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính và hình sự trong lĩnh vực chất lượng nói chung và phân bón nói riêng. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm vẫn còn tồn tại do lợi nhuận quá lớn mà những người vi phạm có thể đạt được. Các biện pháp xử phạt dựa trên mức độ vi phạm, chẳng hạn như trị giá hàng hóa vi phạm và lần tái phạm.

Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở sản xuất và kinh doanh phân bón vi phạm chất lượng, chẳng hạn như sản xuất phân bón vô cơ hỗn hợp NPK hoặc phân bón phức hợp DAP, không tuân theo các quy định công bố hoặc thông tin ghi trên nhãn sản phẩm. Một số cơ sở còn tạo ra nhãn mác mập mờ để gây hiểu nhầm rằng sản phẩm là phân bón nhập khẩu từ các quốc gia như Hàn Quốc, Thái Lan, Nga, Mỹ.

Cục trưởng Cục Nghiệp vụ cũng đã chỉ ra một số “chiêu trò” mà các chủ cơ sở sử dụng để vi phạm. Một trong số đó là đặt hàng từ nước ngoài để sản xuất phân bón NPK chất lượng cao hơn, sau đó nhập khẩu về Việt Nam và đóng gói lại thành sản phẩm có chỉ tiêu chất lượng cao. Họ cũng sản xuất phân bón NPK chất lượng thấp hơn so với thông tin công bố, sau đó chia thành nhiều lô hàng nhỏ để giảm thiểu mức xử phạt khi vi phạm về chất lượng.

Vấn đề vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng diễn ra, đặc biệt là đối với các loại phân bón lá. Ngoài ra, còn có các hành vi sản xuất và kinh doanh chế phẩm sinh học, nhưng được ghi nhãn và quảng cáo như là phân bón sinh học, không phải để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng.

Trong môi trường hiện tại, quản lý thị trường phân bón địa phương đang gặp khó khăn do thiếu nguồn nhân lực. Mặc dù đã có các biện pháp phối hợp giữa các cơ quan chức năng tại cả quốc gia và địa phương nhưng vẫn còn những hạn chế như thiếu nhân lực và kinh phí.

Các chuyên gia cho biết rằng, phân bón kém chất lượng không chỉ gây hại cho năng suất nông nghiệp mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sản xuất và môi trường sống. Ngoài việc gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí, việc sử dụng phân bón giả cũng dẫn đến thiệt hại tài chính lớn cho người nông dân, đặc biệt là khi họ không đủ kiến thức để phân biệt sản phẩm thật và giả.