Bún đỏ: Hương vị đất trời Buôn Ma Thuột

Bún đỏ, một đặc sản giản dị của người Đăk Lăk, được so sánh như màu sắc đặc trưng của vùng đất bazan. Món ăn này đã trở nên vô cùng nổi tiếng, đến mức mà nhiều du khách thường nhấn mạnh rằng “khi đến Buôn Ma Thuột mà không thử bún đỏ, thì có thể coi như chưa thực sự tận hưởng chuyến đi”.

Bún đỏ là một món ăn dân dã mang đậm đặc trưng của người Đăk Lăk, được coi như biểu tượng của vùng đất bazan với sợi bún màu đỏ cam rực rỡ, tương ứng với màu sắc của đất đỏ. Không giống như món canh bún phổ biến ở miền Nam, bún đỏ ở thủ phủ cà phê Buôn Ma Thuột có những sợi bún to, chắc, giống bánh canh hoặc bún bò Huế, nhưng lại đậm đà hơn và có kích thước tương đương chiếc đũa, khiến việc ăn trở nên đầy thú vị và ngon miệng.

Tên gọi “bún đỏ” xuất phát từ màu sắc của sợi bún. Loại bún được sử dụng là bún sợi to, có độ dai và thơm. Ban đầu, sợi bún có màu trắng, nhưng sau khi nấu với màu dầu hạt điều, chúng dần chuyển sang màu đỏ đặc trưng.

Để đảm bảo sợi bún mềm mịn và thấm đều hương vị, việc đưa bún vào nồi phải được thực hiện đúng thời điểm – không quá sớm và không quá muộn khi nước dùng đã sôi. Sợi bún được nấu trong nồi nước dùng khoảng 10 phút để đảm bảo chúng chín vừa đủ.

Điểm độc đáo tạo nên vị ngon của bún đỏ Buôn Ma Thuột chính là nước dùng. Nước dùng của món ăn này được ninh từ thịt cua đồng, xương lợn và xương bò, mang đến hương vị ngọt ngào, thanh mát và dễ ăn. Người nấu còn khéo léo thêm chút gạch cua, tôm và thịt ba chỉ xay nhuyễn, trộn đều với tiêu và hành củ băm nhỏ. Sau đó, họ tạo thành từng viên nhỏ tròn để cho vào nồi nước dùng, tạo ra hương vị đặc trưng thơm ngon và đậm đà.

Trong quá trình chế biến, miếng gạch cua, thịt ba chỉ xay cùng trứng cút được nấu trong nồi, và chỉ khi thực khách muốn thưởng thức bún thì chúng được vớt ra, cho vào bát và đổ nước dùng lên. Đặc điểm quan trọng là việc nấu càng lâu thì miếng gạch cua và thịt heo càng mềm và đậm đà hương vị, và nước dùng càng thêm thơm ngon.

Bún đỏ không được kết hợp với các loại rau sống hay rau thơm như thường thấy, mà thay vào đó, rau cần nước hoặc cải ngọt và giá đỗ được sơ qua lọc chần. Hành củ băm nhỏ thơm phức cùng tóp mỡ rán giòn, mắm tôm tim tím, ớt xay và trứng cút luộc cũng được thêm vào để làm tăng hương vị độc đáo. Trứng cút sau khi luộc chín được bóc vỏ sạch và cho vào nồi nước dùng, tạo thêm điểm nhấn màu đỏ gạch hấp dẫn.

Người thưởng thức có thể vắt thêm chanh, quất hoặc giấm để cân bằng hương vị, tránh cảm giác ngấy mỗi khi ăn vì bát bún thường có nhiều nguyên liệu. Một thìa nước lèo thử nghiệm, bạn sẽ cảm nhận được hương vị ngọt ngào trải dài từ miệng đến dạ dày. Sau đó, bạn có thể thưởng thức từng miếng bún kết hợp cùng rau, chả viên và trứng cút thơm béo.

Dù cà phê Tây Nguyên có thể thưởng thức suốt cả ngày, việc thưởng thức bún đỏ đòi hỏi bạn biết cách “canh giờ”. Món ăn này không phải là lựa chọn phổ biến vào buổi sáng, nên dù bạn tìm kiếm ở khắp các quán ăn, chợ, bạn cũng khó có thể tìm thấy. Tuy nhiên, từ khoảng 3-4 giờ chiều đến tận khuya, bún đỏ sẽ xuất hiện khắp nơi. Từ những quán trên đường Lê Duẩn, Nguyễn Văn Cừ đến các ngõ nhỏ, gánh hàng rong trong các hẻm, thậm chí cả trong chợ, bạn có thể dễ dàng tìm thấy bún đỏ. Có những quán mở cửa đến 1-2 giờ sáng để phục vụ nhu cầu ăn uống của công nhân và những người làm việc ca đêm.”